ارز مسافرتی چیست؟

بانک مرکزی به مسافرانی که قصد سفر به کشورهای خارجی را داشته باشند، مبلغی را به عنوان کمک هزینه سفر در نظر می‌گیرد. این مبلغ تنها یک بار در سال در اختیار این افراد قرار می‌گیرد. برای استفاده از ارز مسافرتی باید بلیط هواپیمای خود را بخرید و با در دست داشتن آن به یکی از بانک‌هایی که ارز مسافرتی ارائه می‌کنند مراجعه و ارز خود را دریافت کنید.

سقف دریافت ارز مسافرتی چقدر است؟

شرایط دریافت ارز مسافرتی برای مقاصد مختلف، متفاوت است. برای کشورهای هم‌مرز با ایران همچون ترکیه، امارات، ارمنستان، آذربایجان، پاکستان، ترکمنستان، عراق، روسیه، قزاقستان، بحرین، عربستان، عمان، قطر و کویت و همچنین کشورهای مشترک المنافع با ایران همچون قبرس، گرجستان، مولداوی، ازبکستان، بلاروس، استونی، لیتوانی، لتونی، قزاقستان و مولداوی، می‌توان تا سقف ۵۰۰ یورو ارز مسافرتی دریافت کرد. در مقابل برای سفر به سایر کشورها همچون هلند، ایتالیا، کانادا، اتریش، بلژیک، انگلیس، آمریکا، نروژ، سوئیس، استرالیا و بسیاری از دیگر کشورهایی از این گونه، می‌توان تا سقف ۱۰۰۰ یورو، ارز دولتی دریافت کرد.

طبق اعلام بانک مرکزی در سال ۹۹، ورود ارز توسط هر مسافر تا سقف ۱۰ هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها و خروج ارز نیز تا سقف ۵۰۰۰ یورو یا معادل آن به سایر ارزها از مرزهای هوایی، تا سقف ۲۰۰۰ یورو یا معادل به سایر ارز از طریق مرزهای زمینی، ریلی و دریایی مجاز است که امروز ششم آذر ماه بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز بخشنامه جدیدی صادر کرده که بر اساس آن ارز مسافرتی به ۲۲۰۰ یورو افزایش پیدا کرد.

از کدام بانک‌ها می‌توان ارز مسافرتی دریافت کرد؟

با توجه به آخرین ابلاغیه بانک مرکزی، متقاضیان باید برای دریافت ارز مسافرتی به شعب ارزی بانک‌های ملی، سامان، ملت، تجارت و پارسیان مراجعه کنند.

نکته : برای دریافت ارز از بانک سامان باید حدود ۱۰ روز قبل از پرواز نوبت گرفت تا در روز و ساعت تعیین شده حواله صادر شود.

نکته : بانک ملی روش دیگری را در پیش گرفته که تنها چهار روز قبل از پرواز، حواله ارز مسافرتی را صادر می‌کند آن هم در صورتی که در اول وقت اداری موفق شده باشید با دریافت نوبت در لیست پانزده نفره بانک، برای صدور حواله قرار گیرید.

نکته : در این میان شاید به دلیل اینکه بانک تجارت به تازگی به صف پرداخت کنندگان ارز پیوسته، مراجعه‌کننده کمتری دارد و معمولا در همان روز، بعد از اعلام نرخ ارز توسط بانک مرکزی، نسبت به صدور حواله اقدام می‌کنند.

مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی

اصل پاسپورت به همراه کپی از آن

اصل ویزا ( در مورد کشورهایی همانند ترکیه که نیازی به ویزا ندارند، این مدرک نیز لازم نیست)

اصل کارت ملی و کپی از آن

اصل و کپی بلیط هواپیما با مهر آژانس هواپیمایی (در صورت اینترنتی بودن کد رهگیری و اطلاعات شرکت صادرکننده بلیط، تاریخ و زمان خرید باید روی آن قید شده باشد)

تکمیل فرم درخواست ارز در بانک یا به صورت الکترونیکی

مبلغ ریالی معادل قیمت دلار مبادلاتی در آن روز (هزینه کارمزد بانک را نیز باید در نظر بگیرید)

اصل رسید واریز مبلغ عوارض خروج از کشور

نکاتی در مورد دریافت ارز مسافرتی

پروسه ی اخذ ارز مسافرتی از ۷ روز مانده به تاریخ پرواز تا روز پرواز قابل انجام است.

انجام عملیات هروز از ساعت ۹ صبح  لغایت ۱۲:۳۰ (پنجشنبه ۱۱:۳۰)

اگر پاسپورت شما به‌تازگی عوض شده یا المثنی گرفته‌اید، باید گذرنامه‌ خود را برای بررسی به متصدی بانک ارائه کنید.

به مسافران دریایی و زمینی ارز تعلق نمی‌گیرد.

به افراد زیر ۱۲ سال ارز تعلق نمی‌گیرد.

حضور صاحب پاسپورت هنگام دریافت ارز الزامی است.

به افراد مقیم خارج از کشور ارز دولتی تعلق نمی‌گیرد.

به افراد با گذرنامه‌های خدمات و سیاسی نیز ارز مسافرتی تعلق نمی‌گیرد.

دلار سهمیه ای

سیاستگذار برای رفع نیاز مردم معادل ارزی ۲۰۰۰ یورو یا ۲۲۰۰ دلار به هر کارت ملی یک بار در سال پرداخت می‌کند. در بازار ارز فعالان به ارزهایی که در قبال ارائه کارت ملی به خریداران تحویل می‌دهند دلار سهمیه‌ای می‌گویند. این تامین نیاز به کد ۲۴ است معروف است و بانک مرکزی با هدف تامین نیاز مازاد بر سرفصل‌های ۲۳ گانه در نظر گرفته است.

تفاوت ارز مسافرتی و سهمیه‌ای

ارز مسافرتی برای تامین نیاز مسافران در نظر گرفته شده که بسته به مقصد مسافر متفاوت است، از سوی دیگر برای اخذ این ارز نیاز به ارائه مدارکی دال بر مسافر بودن ازجمله کارت پرواز و پاسپورت نیاز است. از سوی دیگر ارز سهمیه‌ای به تمامی افراد جامعه یکبار در سال تعلق میگیرد. به عبارتی هر کد ملی میتواند یکبار در سال از این ارز استفاده کند.

مدارک لازم برای دریافت ارز سهمیه‌ای

برای خرید دلار سهیمه‌ای هر فرد علاوه بر کارت ملی باید دو کارت بانکی و سیم کارت با نام خود به صرافی ارئه کند. علت داشتن دو کارت ملی هم این است که سقف پرداخت از طریق دستگاه پز ۵۰ میلیون تومان است و باید مابقی به کارت دیگر واریز شود.

ارزپاشی دولت به نفع دلالان تمام شد

به نظر میرسد عدم اختصاص سهمیه باعث افزایش تقاضا در بازار سیاه و رشد قیمت‌ها می‌شود. تجربه سال های گذشته نشان می‌دهد افرادی که به دنبال ارز هستند در صورت عدم تامین از محل رسمی به سراغ روش‌های غیررسمی خواهند رفت که مشکلات زیادی ایجاد خواهد کرد و امکان نظارت بر بازار ارز را از بین می‌برد اما نباید از یاد ببریم که اختصاص ارز به هرکد ملی، در ماه‌های اخیر صف‌های طولانی در بازار ارز مقابل صرافی‌ها ایجاد کرده که دلیل آن تخصیص ۲۲۰۰ سهمیه ارزی به هر کارت ملی و اختلاف قیمت ارز در صرافی‌ها و بازار آزاد بود. به عبارتی افراد با خرید ارز سهمیه به قیمت دلار صرافی ملی ۲۶ هزار و ۷۱۵ تومان میخرند و در بازار آزاد به نرخ ۲۹ هزار و ۱۰۰ تومان میفروشند. درواقع ۵۸ میلیون و ۷۳۳  هزار تومان خریده و در بازار آزاد حدود ۶۴ میلیون میفروشند سودی حدود ۹ درصدی را کسب میکنند. این موضوع زمانی نگران‌کننده‌تر شده که دلالان با اجاره کارت ملی دیگران به اسم افراد دیگر هم این ارز را دریافت کرده و در نهایت مبلغ اندکی به فرد میدهند.

برکسی پوشیده نیست که با توجه به تحریم‌ها، کشور راه سختی برای درآمدهای ارزی دارد و منابع ارزی موجود نیز بسیار ارزشمند است، با این اوصاف انتقادی که به دولت وارد میشود این است که در شرایط چنینی، ایجاد مسیری که دلالان را به سود بدون زحمت میرساند چه مزیتی دارد؟

برخی کارشناسان اعتقاد دارند که دولت با ارزپاشی در بازار، علاوه بر کنترل بازار ارز، اقدام به جمع آوری نقدینگی از مردم جهت تامین کسری بودجه میکند.

قیمت دلار نوشته شده مربوط به ۷ آذر ماه است

صدای معترضان به سودآوری دلالان تا حدی بالارفته که بالاخره بانک مرکزی بالاخره مجبور به واکنش به این موضوع شده و  ابلاغیه‌ای صادر کرد:

بانک مرکزی در بخشنامه‌ای که به شبکه صرافی‌های کشور ابلاغ کرده است، ضمن تأکید بر تداوم روند تخصیص ارز بصورت اسکناس با مصارف خدماتی ۲۵ گانه، از شبکه صرافی های کشور، خواسته درصورتیکه متقاضیان درخواست خرید ارز برای مصارفی، بجز مصارف تعریف شده در فهرست مذکور دارند، به بانک مرکزی اعلام کنند.

درواقع صرافی ارز سهمیه‌ای را به کسی میدهد که ارز را برای یکی از سرفصل های ۲۵گانه نیاز داشته باشد، اما سوال اصلی اینجاست که صرافی‌ها این سرفصل ها را چگونه تشخیص و ارزیابی میکنند؟

به عبارتی در روزهایی که جیب دلالان از سودهای بادآورده‌ای پر میشود که بانک مرکزی زمینه آن را با چند نرخی کردن ارز چیده است، به نظر میرسد این چنین بیانیه‌هایی صرفا جهت جلوگیری از واکنش ها به بی‌واکنشی بانک مرکزی در مقابل اختلالات بازار ارز است و باید ببینیم که آیا قابلیت اجرایی شدن دارد یا نه؟

سرفصل های ۲۵ گانه

سرفصل های خدماتی  شامل ارز مسافرتی، زیارتی، درمانی، دانشجویی و دانش آموزی، هزینه شرکت‌های هواپیمایی ایرانی، هزینه شرکت‌های بیمه ایرانی، هزینه شرکت در نمایشگاه‌های خارجی، هزینه حقوق و مزایای کارکنان خارجی شاغل در ایران، رانندگان ترانزیت، برگزاری همایش‌های بین‌المللی و اعطای جوایز جشنواره‌ها، آزمایش‌های علمی و گواهینامه‌های بین‌المللی، خرید امتیاز پخش فیلم، فرصت مطالعاتی، حق عضویت و ثبت نام در سازمان‌های بین المللی و چاپ مقالات علمی، شرکت‌های اعزام کننده زائران به عتبات عالیات و عمره مفرده، ثبتنام در آزمون‌های بین‌المللی، حف‌الوکاله دعاوی خارجی، هزینه اشتراک شبکه‌های اطلاعاتی، شرکت در دوره‌های آموزشی و پژوهشی و امتحانات علمی و تخصصی خارج از کشور، خدمات کنسولی سفارتخانه‌های خارجی، هزینه‌های ارزی شرکت‌های مسافرتی و گردشگری، هزینه‌های حمل و ترانزیت و توزیع محموله‌های پستی و تبدیل مانده ریالی ناشی از خرید ارز اتباع خارجی و ارز مأموریتی، کمافی‌السابق و بدون تغییر در شرایط فروش ارز ادامه دارد، ضمن اینکه میزان ارز مسافرتی و ارز موردنیاز برای شرکت در دوره های آموزشی و پژوهشی نیز از ۲۰۰۰ یورو به ۲۲۰۰ یورو افزایش یافته است.